Đâu là nguyên nhân gây suy giảm thính lực ở người già?

Người cao tuổi thường gặp phải nhiều vấn đề về sức khỏe do sự suy giảm chức năng của các cơ quan như tim mạch, xương khớp hay thính giác. Tốc độ lão hóa nhanh chóng, bệnh nền hay lối sống thiếu khoa học kéo dài khiến cho nhiều bệnh lý diễn ra sớm hơn, gây ra hậu quả nghiêm trọng. Một trong những tình trạng sức khỏe ảnh hưởng rõ rệt nhất là thính lực, cụ thể hơn là suy giảm thính lực. Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn một số thông tin hữu ích về nguyên nhân cũng như giải pháp cải thiện suy giảm thính lực ở người lớn tuổi.

1. Suy giảm thính lực ở người cao tuổi – Bệnh lý hay lão hóa tự nhiên?

Suy giảm thính lực hay còn gọi là presbycusis chỉ tình trạng suy giảm chức năng nghe do quá trình lão hóa. Hệ thống thính giác bao gồm nhiều bộ phận phức tạp, trong đó các tế bào lông trong tai đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận âm thanh cũng như truyền tải thông tin lên não. Nhưng do quá trình lão hóa của tuổi tác, các tế bào lông ấy thoái hóa dần dẫn đến khả năng nghe giảm xuống. Một nguyên nhân tự nhiên khác là do giảm lưu lượng máu đến ốc tai – một phần quan trọng trong tai. Khi máu không được cung cấp đủ, các tế bào cũng như mô trong ốc tai không đủ lượng oxy cần thiết lâu dần dẫn đến suy yếu, tổn thương.

Các bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi cũng có thể là tác nhân khiến suy yếu thính lực cho người ở độ tuổi này. Những bệnh lý về tim mạch, huyết áp cao hay tiểu đường đều có thể gây tổn thương mạch máu hay hệ thống tuần hoàn và hệ thần kinh. Dẫn đến suy thoái chức năng bộ phận bên trong tai, làm giảm khả năng nghe, thúc đẩy nhanh chóng quá trình lão hóa của thính giác. Yếu tố di truyền cũng có thể khiến người gặp phải bị suy giảm thính lực sớm hơn so với bình thường.

Ngoài ra, môi trường sống hay công việc khi còn trẻ phải tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài cũng có thể gây tổn thương tích lũy cho thính giác. Trong quá trình điều trị bệnh lý khác, người bệnh phải dùng thuốc có độc tính với tai (đại diện như ototoxic) có mặt ở một số kháng sinh hoặc thuốc hóa trị cũng có thể tác động tiêu cực đến thính lực.

2. Dấu hiệu và triệu chứng của suy giảm thính lực ở người già

Nếu một ngày người lớn tuổi trong gia đình bạn bỗng dưng trở nên khó khăn hơn trong việc nghe rõ các cuộc trò chuyện, đặc biệt là trong môi trường ồn ào hay nhắc các thành viên hãy tăng âm lượng cho tivi hoặc điện thoại để nghe rõ. Đó có thể là những dấu hiệu ban đầu của suy giảm thính lực, lâu dần các triệu chứng ấy sẽ có xu hướng nặng hơn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Khi người già bị suy giảm thính lực, họ không chỉ bị ảnh hưởng bởi khả năng nghe mà còn nhiều mối liên hệ khác. Nhiều nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa suy giảm thính lực và suy giảm nhận thức, thường gặp nguy cơ mắc bệnh Alzheimer hay những dạng sa sút trí tuệ khác. Gặp khó khăn trong giao tiếp do không nghe rõ dẫn đến người lớn tuổi cảm thấy khó chịu, bất tiện, lâu dần có xu hướng cô lập, xa lánh xã hội. Việc ngại giao tiếp, tự cô lập có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh trầm cảm, rối loạn lo âu, tạo nên vòng xoáy tiêu cực cho sức khỏe cũng như cuộc sống.

Người cao tuổi mắc suy giảm thính lực phải đối mặt với nhiều nguy hiểm, biến chứng khác. Một trong những nguy cơ đáng kể nhất là khả năng té ngã, tai nạn do thính giác kém. Khi không nghe rõ xung quanh, người già dễ bỏ lỡ các cảnh cáo hay hướng dẫn từ mọi người, từ đó dẫn đến tai nạn hơn, đặc biệt là với tình trạng giao thông đông đúc như tại Việt Nam. Ngoài ra, chức năng nghe kém gây khó khăn khi giao tiếp với các nhân viên y tế, ảnh hưởng đến việc chia sẻ thông tin sức khỏe hay tiếp nhận tư vấn y tế, dẫn đến hiểu sai cách thức chăm sóc, lưu ý cần quan tâm sức khỏe.

3. Phòng ngừa tác động của suy giảm thính lực đến người cao tuổi

Phát hiện sớm vấn đề thính giác là chìa khóa để giảm thiểu tác động của suy giảm thính lực đến cuộc sống người cao tuổi. Kiểm tra định kỳ chức năng thính giác cũng như các bộ phận khác của sức khỏe để kịp thời phát hiện dấu hiệu suy giảm. Người nhà cũng như người chăm sóc đóng vai trò quan trọng trong việc quan sát và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về khả năng nghe của người lớn tuổi, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Ở những người già bị suy giảm thính lực, có thể sử dụng máy trợ thính để giúp họ có thể nghe rõ hơn trong cách tình huống khác nhau, từ đó hỗ trợ cho mọi hoạt động sống diễn ra bình thường, an toàn hơn. Ngoài máy trợ thính có thể dùng điện thoại khuếch đại âm thanh, thiết bị cảnh báo rung hoặc những thiết bị hỗ trợ nghe khác để giúp người lớn tuổi cải thiện khả năng nghe.

Cải thiện lối sống từ sớm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cũng như thính lực. Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất chống oxy hóa cùng các dưỡng chất quan trọng như vitamin C, E và omega-3 có thể duy trì sức khỏe thính giác. Tập thể dục đều đặn tăng cường lưu lượng máu đến tai trong, giảm suy giảm thính lực. Ngoài ra, người cao tuổi nên tránh tiếp xúc với tiếng ồn lớn, sử dụng thiết bị bảo vệ thính giác khi cần thiết.

Suy giảm thính lực là một phần không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa, nhưng nếu phát hiện kịp thời cũng như ngăn chặn từ sớm có thể giảm thiểu đáng kể tác động tiêu cực của chúng. Để đảm bảo người cao tuổi nhận được sự chăm sóc toàn diện, việc sử dụng các ứng dụng chăm sóc y tế trực tuyến như Medda là một giải pháp tối ưu. Medda giúp người dùng dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế, tư vấn chuyên gia và theo dõi sức khỏe thính giác từ xa. Với Medda, bạn có thể yên tâm rằng sức khỏe thính giác của người thân luôn được giám sát, chăm sóc một cách tốt nhất giúp họ tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn trong những năm tháng tuổi già.